สะพานมีหน้าที่ในการเชื่อม ‘โลก’ สองฟากฝั่งเข้าด้วยกัน เราไม่รู้หรอกว่าผลลัพธ์บั้นปลายจะเป็นอย่างไร แต่มันเปิดทางให้โลกสองใบที่ ‘ต่าง’ และ ‘ห่าง’ ได้บรรจบพบเจอ ได้สนทนา ได้แลกเปลี่ยน ได้เรียนรู้ระหว่างกัน ผมเชื่อว่ามันเป็นเรื่องดีมากกว่าแย่ ต่อให้จุดจบจะล้มเหลว สะพานก็ได้ทำหน้าที่ของมันแล้ว

สะพานเป็นจุดเริ่มต้นของทางเลือก โอกาส ความหลากหลาย ความร่วมมือ การผสมผสาน ความเคลื่อนไหว ความมีชีวิตชีวา และสมดุลใหม่ที่โลกสองฟากฝั่งร่วมกันรังสรรค์ มันพาเราสู่ความเป็นไปได้ใหม่ๆ ดังที่นิ้วกลมเคยเขียนไว้ใน ‘วิชา ภูผา ชีวิต’ ว่า “สะพานคือความเป็นไปได้ที่สร้างขึ้นบนพื้นที่แห่งความเป็นไปไม่ได้”

ในสังคมแบ่งขั้วแยกข้าง ที่ผู้คนก่อกำแพงเหล็กพักอาศัยอยู่แต่ใน ‘โลก’ ส่วนตัวฝั่งตน ‘คนสร้างสะพาน’ และ ‘สะพาน’ ยิ่งมีความสำคัญอย่างยิ่ง มันช่วยสร้างความเป็นไปได้ใหม่และจินตนาการใหม่ในสังคม

กระนั้น คนส่วนใหญ่มักให้คุณค่ากับการสร้างโลกส่วนตัวให้เข้มแข็งเติบโตและดำรงตนเป็นศูนย์กลาง มากกว่าการสร้างสะพานเพื่อเดินออกจากโลกของตนและเชื่อมร้อยโลกหลายหลากเข้าด้วยกันเป็นส่วนรวม เพราะในภารกิจแบบหลัง ยิ่งเชื่อมโยงสัมพันธ์โลกมากเท่าใด โลกส่วนตัวที่พองโตก็ยิ่งหดเล็กลง ที่เคยเป็นศูนย์กลางก็จะกลายเป็นเพียงเสี้ยวส่วนหนึ่งของโลกอันกว้างใหญ่จนยากจะกำกับควบคุมทิศทางได้ง่ายดังเดิม

เราจึงมี ‘คนสร้างสะพาน’ และ ‘สะพาน’ ไม่มากนัก เพราะมันเรียกร้องกับเราสูงไม่เบา

ในบางมิติ ‘คนสร้างสะพาน’ ที่อิ่มเอมกับการสร้างประโยชน์ส่วนรวม กลับมีชะตากรรมส่วนตัวที่รวดร้าวเป็นร่างเงา เสกสรรค์ ประเสริฐกุล เขียนถึงชะตากรรมของ ‘สะพาน’ ไว้อย่างสะเทือนใจ ใน ‘ผ่านพบไม่ผูกพัน’ ว่า

———-

“บางครั้ง เราเต็มใจเป็นสะพานให้ใครบางคนก้าวข้าม

แต่ห้วงยามแห่งการเสียสละกับห้วงยามแห่งการพลัดพราก ก็มักจะเกิดขึ้นพร้อมกัน

ทั้งนี้เพราะสะพานย่อมมิใช่ที่อยู่ถาวรของผู้ใด”

———-

แต่นั่นคงไม่ทำให้คนสร้างสะพานหยุดสร้างสะพาน แม้จะถูกก้าวข้ามแล้วถีบทิ้ง สะพานก็ยังคงเป็นสะพาน มันได้ทำหน้าที่ของมันแล้ว แม้จะถูกเผาทำลายหรืออาจโดนชิงชังจากผู้คนสองฟากฝั่ง นักสร้างสะพานก็คงสร้างสะพานใหม่ต่อไป สะพานแล้วสะพานเล่า

มันเป็นธรรมชาติและชะตากรรมของสะพานและคนสร้างสะพาน

มันเป็นความล้มเหลวอันสง่างาม