โดยทั่วไป รัฐธรรมนูญฉบับหนึ่งๆ มักเป็น ‘ปฏิกิริยา’ ต่อสภาพปัญหาทางการเมืองและสังคมในอดีต เช่น สมมติว่า ในอดีต การเมืองไทยมีปัญหาไร้เสถียรภาพ เปลี่ยนรัฐบาลบ่อย โดยโทษว่าเป็นเพราะรัฐบาลผสม รัฐธรรมนูญฉบับต่อมา ก็แก้ปัญหาโดยออกแบบ ‘สถาบัน’ ให้ฝ่ายบริหารมีความเข้มแข็งขึ้น ให้อำนาจนายกฯมากขึ้น อภิปรายไม่ไว้วางใจฝ่ายบริหารลำบากขึ้น และเขียนบทบัญญัติที่เกื้อกูลพรรคการเมืองใหญ่ มีอคติต่อพรรคการเมืองเล็ก ซึ่งทำให้ตลาดการเมืองเหลือพรรคการเมืองน้อยพรรค ด้วยหวังว่าจะส่งผลให้เสถียรภาพทางการเมืองดีขึ้น เป็นต้น (ซึ่งผมไม่เห็นด้วยกับข้อเหตุผลนี้)
รัฐธรรมนูญฉบับ ‘ปัจจุบัน’ จึงเป็นผลพวง(ปฏิกิริยาด้านกลับ)ของ ‘อดีต’ ในความหมายที่มุ่งแก้ไขปัญหาที่ได้เกิดขึ้นแล้วในอดีต มากกว่าจะเตรียมการรับมือกับ ‘อนาคต’
ในความเห็นของผม รัฐธรรมนูญที่ดีควรมีศักยภาพในการเผชิญหน้ากับอนาคตที่เรายังมองไม่เห็น และวิกฤตการณ์ที่ยังมาไม่ถึง ณ เวลาร่างรัฐธรรมนูญด้วย